فصلنامه پژوهش های دانش انتظامی
سال ششم شماره 4 (پیاپی 24، زمستان 1383)

ساختار و رویکرد سازمان های متولی امنیت و نظم اجتماعی در طول تاریخ قرین تغییر و تحول اساسی بوده و با پیچیده شدن و توسعه جرم در جامعه،راهبرد،هدف،شیوه و ابزارهای تامین امنیت نیز دچار تحول شده است. با توجه به مطالب پیشین،این مقاله در نظر دارد یکی از مدل های حاکم بر کار پلیسی برای تامین امنیت، یعنی جامعه محوری را تبیین کند. از ویژگی های جامعه محوری تاکید آن بر نقش مشارکت فعال مردم با پلیس و اهمیت دادن به شناخت مسئله و ارایه راهکارهای پیشگیرانه دربارهء جرایم و ناهنجاری های اجتماعی است.در این مقاله،علاوه بر تبیین جامعه محوری،اصول حاکم بر این تیوری و نیز ویژگی های آن مورد بررسی قرار گرفته و به برخی از مهم ترین مولفه های فردی پلیس اجتماعی از جمله داشتن رابطه صمیمی با مردم،حمایت از حقوق مدنی و اجتماعی شهروندان،پاسخگو بودن در مقابل وظایف و اختیارات و...اشاره شده و در پایان به راهکارهای مهم توسعه جامعه محوری در سازمان پلیس به اجمال پرداخته شده است.

این مقاله ضمن مروری بر روند تاریخی شکل گیری پلیس اجتماع محور،به تعریف و تشریح ویژگی ها و تفاوت های آن با دیگر اشکال پلیس می پردازد.مشخصهء اصلی پلیس اجتماع محور به عنوان شکل متکاملی از سازمان پلیس در جوامع امروزی،سهیم ساختنم کشنگران اجتماعی در فرایند ایجاد امنیت است.بنابراین،پلیس اجتماع محور با مشارکت دادن شهروندان،تعریف تازه ای از امنیت-به ویژه در سطح ملحه-به دست می دهد. طرح پلیس اجتماع محور نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران(ناجا)در چارچوب این رویکرد قرار می گیرد که البته توفیق عملی آن مستلزم وجود و ایجاد شرایط مساعدی است که در این مقاله به اختصار به آنها اشاره می شود.

سازمان ها و موسسات در آغاز شکل گیری،سنتی و ساده بودند،اما همزمان با پیدایش انقلاب صنعتی و همگام با پیشرفت روزافزون دانش و فناوری و تحولات شگرف در سطوح مختلف اجتماعی،اقتصادی،سیاسی و سازمان های تخصصی و حرفه ای تر شدند و وظایف،مسیولیت ها و اهداف آنها نیز رو به پیچیدگی گذاشت،به طوری که کارکنان سازمان ها و موسسات نمی توانند بدون فراگیری دانش،مهارت و تخصص های لازم،وظایف و ماموریت های محوله را به نحو احسن انجام دهند. بنابراین،بهسازی کارکنان و آموزش آنان ضرورت حیاتی و پیوسته سازمان ها شده است.سازمان ها ناگزیرند برای ارتقاء سطح دانش،بینش،منش و مهارت های کارکنان خویش آموزش های هدفمند،پیوسته و یکپارچه ارایه کنند و همگام با تحولات جامعه،بخشی از بودجهء خود را به ارتقای سطح علمی و مهارتی کارکنان اختصاص دهند. نیروی انتظامی نیز برای پایایی و پویایی سازمان خود،علاوه بر اختصاص بودجه قابل توجه برای ارتقا و بهسازی کارکنان،سیاست های انگیزش زا و تشویقی را برای ارتقای سطح علمی و به هنگام کردن دانش،مهارت فنی و نیروی انسانی در نظر گرفته است که«امکان عضویت کارکنان پایور در قالب هییت علمی،اختصاص 02 درصد از ظرفیت دوره های کاردانی و کارشناسی به کارکنان ناجا،اعطای امتیاز شرکت در دوره های کارشناسی ارشد علوم و فنون انتظامی به دانش آموختگان رتبهء اول دورهء کارشناسی،پرداخت هزینهء تحصیلی کارکنان،اخذ سهمیه از دانشگاه ها در رشته های مورد نیاز،اعزام کارکنان به خارج از کشور و اعطای درجه و ارشدیت از نمونه های آن می باشد که در این مقاله به موضوعات مزبور پرداخته شده است.

اجرای اثربخش برنامه های آموزشی در دانشگاه علوم انتظامی به کارآمدی گروه های آموزشی بستگی دارد.در این راستا گروه های مذکور می بایست با برنامه ریزی صحیح،تعداد اساتید مورد نیاز را مشخص و در چارچوب برنامه های سازمان و دانشگاه نسبت به جذب و ارتقاء اعضای هییت علمی اقدام نمایند.در این مقاله تلاش شده است.با استفاده از مدل مفهومی ارایه شده توسط کسیو و دخالت عوامل موثر برنامه ریزی نیروی انسانی در دانشگاه یک الگو برای برنامه ریزی اعضای هییت علمی طراحی گردد.تا بتوان با استفاده از این الگو با برنامه ریزی مناسب تعداد هییت علمی مورد نیاز را مشخص و از طریق جذب و ارتقاء نسبت به تامین آن اقدام نمود.

مطالعه بر روی رفتارهای انسانی و یافتن روش های اصلاح آنها از عوامل موثر در بهبود عملکرد افراد در جامعه و کاهش تعداد تصادفات وسایل نقلیه موتوری می باشد.ایجاد و نهادینه نمودن اصلاحات رفتاری مربوط به چگونگی تردد در سطح معابر و نحوه استفاده از وسایل نقلیه از طرق مختلف قابل تحصیل بوده و می تواند توسط سازمان های موثر،در جابجایی ایمن،آسان،سریع و کم هزینه و کالا و مسافر ارایه گردد. جامع ترین کلمه در این رابطه Education 1می باشد و به مفهوم ایجاد،آموزش،ترویج،نهادینه نمودن اصول بنیادین در رفتار انسانی در خصوص ترافیک از بدو تولد و در محیط خانواده،مدرسه، جامعه،دانشگاه و محیط کار بوده و از طرق مختلف و از سوی ارگان های مسیول از جمله وزارتخانه های آموزش و پرورش،علوم،تحقیقات و فناوری،فرهنگ و ارشاد اسلامی و...به حالت های شفاهی و کتبی و به روش های مستقیم،کنفرانس،سمینار،سمپوزیوم و تشکیل گروه های کار و... صورت می گیرد و ضمن یافتن روش های جدید تاثیرگذاری و ارتقاء سطح آگاهی های عمومی باعث افزایش سطح کیفی ارایه خدمات و اجرای مقررات توسط بخش های مرتبط به موضوع گردیده،میزان آموزش و پرورش،به ویژه پرورش اندیشه و اشتغالات فکری انسان Culture و با تاثیر متقابل اصلاح رفتار بین فرد و جامعه،سطح فرهنگ عمومی را ارتقاء می دهد.

دانش پلیس در مبارزه با جرم و جنایت می بایست پیوسته به روز درآید تا بتواند سهم بهتری در ایجاد،حفظ و ارتقای امنیت داشته باشد.به این منظور پلیس هرکشور باید تمام امکانات و روش های نوین را برای آموزش کارکنان خود به کار گیرد.با گسترش رسانه ها به ویژه اینترنت و دسترسی آسان همه در نقاط مختلف دنیا و کشور و دنیا، شیوه های جدید آموزش مطرح شده است.یکی از این روش ها،آموزش الکترونیکی یا یادگیری به شیوه مجازی از راه دور است.این مقاله به جنبه های مختلف این شیوه آموزش از جمله اهداف،محاسن و استفاده از سیستم جامع مدیریت آموزشی روش و به ویژه ابعاد اجرایی آن پرداخته است.

تخیل مبحثی است دیرپا که با تنوع فراوان دارای کاربردهای متنابهی است.می توان با یقین گفت که هر انسانی تجربهء موضوع تخیل را داشته و بسیاری افراد نیز در مر خود با انواعی از آن سر و کار داشته اند.داستان ها،پرواز اندیشه ها به اطراف و اکناف عالم و حتی سفر به نادیده ها،تجربیات تخیل اند.تاثیرات تخیل به صورت طیفی وسیع از منفی تا مثبت،از سازنده تا نابودکننده،کشیده شده است.در این مقاله سعی بر ارایه یک نوع تخیلی مبتنی بر واقعیت است تا به واسطه ورود در آن بتوان یک آینده مطلوب برای شاخه هایی از امنیت اجتماعی،به ویژه در ارتباط با پلیس را به تصویر کشید.گامی جدید و مناسب برای برنامه ریزی بر آینده نسبتا حقیقی باشد که بتوان قدمی در راه اصلاح به جلو نهاد.

حل مسئله و تصمیم گیری از وظایف اصلی مدیران سطوح مختلف پلیس می باشد.بخش اول این مقاله به انواع تصمیم گیری،پژوهش دربارهء دو نیمکره مغز و نقش آن در تصمیم گیری،انواع تفکر،خلاقیت و نوآوری،تله های فکر و قفل های ذهنی،شیوه های تصمیم گیری یا حل مسئله می پردازد.این مقاله می تواند برای مسیولان تصمیم گیر و تصمیم ساز در سطوح مختلف مدیریتی،راهگشا باشد.